Chỉ trong vòng 12 giờ sau đó, TikTok đã bất ngờ khôi phục dịch vụ, khiến dư luận đặt ra hàng loạt câu hỏi: Điều gì đã xảy ra trong khoảng thời gian ngắn ngủi này? Vì sao lệnh cấm được nới lỏng một cách nhanh chóng?
Sự kiện TikTok bị cấm, rồi lại được phục hồi ngay lập tức, không chỉ là câu chuyện của một nền tảng mạng xã hội mà còn là bài toán phức tạp về chính trị, an ninh quốc gia và lợi ích kinh tế giữa Mỹ và Trung Quốc.
Hãy cùng Nhà Táo khám phá toàn cảnh sự kiện gây chấn động này!
TikTok bị cấm tại Mỹ: Nguyên nhân và bối cảnh
Vào tháng 4/2024, Tổng thống Mỹ Joe Biden – khi đó đang trong giai đoạn cuối nhiệm kỳ – đã ký một sắc lệnh hành pháp mang tính quyết định. Nội dung sắc lệnh yêu cầu ByteDance, công ty mẹ của TikTok có trụ sở tại Trung Quốc, phải thoái vốn và bán TikTok cho một pháp nhân Mỹ. Nếu không, TikTok sẽ bị cấm hoạt động hoàn toàn trên lãnh thổ Hoa Kỳ.
Lệnh cấm này được đưa ra với hai lý do chính:
- Nguy cơ Trung Quốc thu thập dữ liệu người dùng tại Mỹ: Chính quyền Biden lo ngại rằng thông tin cá nhân của hàng triệu người Mỹ trên TikTok có thể bị chính phủ Trung Quốc lợi dụng.
- Thao túng nội dung: TikTok có thể bị sử dụng như một công cụ để quảng bá các quan điểm có lợi cho chính phủ Trung Quốc, gây ảnh hưởng đến chính trị và xã hội tại Mỹ.
TikTok ngay lập tức phản đối sắc lệnh và đưa vụ việc lên Tòa án Tối cao Mỹ, tuy nhiên, hội đồng thẩm phán đã bác bỏ kháng cáo của công ty. Quyết định của Tòa án đồng nghĩa với việc lệnh cấm có hiệu lực từ ngày 19/1/2024, buộc TikTok phải tìm kiếm một đối tác tại Mỹ trong thời hạn gấp rút.
Đây không chỉ là lần đầu tiên Mỹ áp đặt lệnh cấm lên một nền tảng mạng xã hội lớn mà còn là minh chứng cho sự gia tăng căng thẳng giữa hai cường quốc Mỹ và Trung Quốc. Điều này khiến hơn 170 triệu người dùng TikTok tại Mỹ lo ngại về tương lai của ứng dụng mà họ yêu thích.
Ngày 18/1, ngay trước thời điểm lệnh cấm có hiệu lực, TikTok và các ứng dụng liên quan như CapCut, TikTok Studio, Lemon8… bị gỡ bỏ hoàn toàn khỏi Google Play và App Store tại Mỹ. Người dùng khi truy cập vào TikTok chỉ thấy thông báo rằng nền tảng này không khả dụng.
Sự kiện này đánh dấu một bước đi mạnh mẽ trong chính sách của chính phủ Mỹ đối với các công ty công nghệ Trung Quốc, tạo ra tiền lệ chưa từng có trong lịch sử.
Vì sao TikTok được khôi phục chỉ sau 12 tiếng?
Đêm 18/1 và sáng 19/1, hàng triệu người dùng Mỹ hoang mang khi TikTok chính thức ngừng hoạt động. Nhưng khoảng 12 giờ sau đó, TikTok đột ngột khôi phục dịch vụ. Người dùng bất ngờ phát hiện họ có thể truy cập lại nền tảng này, mặc dù TikTok vẫn chưa xuất hiện trên các kho ứng dụng như Google Play hay App Store.
Theo đại diện TikTok tại Mỹ, sự kiện này xảy ra nhờ sự can thiệp của Tổng thống đắc cử Donald Trump, người sắp nhậm chức chỉ trong vài ngày tới. Ông Trump đã cung cấp "sự đảm bảo rõ ràng" để TikTok không phải đối mặt với bất kỳ hình phạt nào trong ngắn hạn. Thay vì đảo ngược lệnh cấm, ông chỉ gia hạn thời gian có hiệu lực, tạo cơ hội để ByteDance tìm kiếm một đối tác phù hợp tại Mỹ.
Một trong những lý do thúc đẩy ông Trump gia hạn lệnh cấm chính là mong muốn để người dùng Internet tại Mỹ có thể theo dõi lễ nhậm chức của ông thông qua TikTok. Điều này vừa cho thấy tầm ảnh hưởng của TikTok, vừa là dấu hiệu về thái độ linh hoạt của ông Trump với nền tảng mạng xã hội này.
TikTok có thể làm gì để tránh lệnh cấm tại Mỹ?
Để duy trì hoạt động tại Mỹ, ByteDance – công ty mẹ của TikTok – buộc phải đáp ứng yêu cầu từ phía chính phủ. Cụ thể, ByteDance cần bán lại quyền sở hữu TikTok cho một pháp nhân Mỹ hoặc chuyển giao quyền kiểm soát ứng dụng để giải quyết các lo ngại về an ninh quốc gia.
Nếu không thể hoàn thành yêu cầu này, TikTok sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị cấm hoàn toàn tại Mỹ trong tương lai gần. Điều này đòi hỏi ByteDance phải tìm kiếm các giải pháp sáng tạo để vừa duy trì sự hiện diện của TikTok tại thị trường quan trọng này, vừa không từ bỏ toàn bộ quyền quản lý ứng dụng.
Các giải pháp khả thi cho TikTok
- Liên doanh giữa Mỹ và Trung Quốc:
- Một trong những phương án được nhắc đến là thành lập liên doanh giữa ByteDance và một pháp nhân Mỹ. Theo đó, Mỹ sẽ nắm giữ ít nhất 50% quyền sở hữu trong liên doanh này.
- Phương án này giúp xoa dịu những lo ngại của Mỹ về an ninh quốc gia, trong khi ByteDance vẫn có thể giữ vai trò quản lý quan trọng đối với TikTok.
- Tăng cường minh bạch về dữ liệu:
- TikTok có thể đầu tư vào việc thiết lập các trung tâm dữ liệu độc lập tại Mỹ, chịu sự giám sát từ các cơ quan chính phủ Mỹ. Điều này giúp đảm bảo rằng dữ liệu của người dùng Mỹ không bị truy cập bởi bất kỳ bên nào ở Trung Quốc.
- Xây dựng đội ngũ lãnh đạo địa phương:
- ByteDance có thể chuyển giao quyền quản lý TikTok tại Mỹ cho một đội ngũ điều hành người Mỹ, nhằm tạo sự an tâm cho chính phủ về tính độc lập của nền tảng này.
- Đàm phán dài hạn với chính phủ Mỹ:
- Tiếp tục làm việc với các cơ quan chính phủ và các nhà lập pháp Mỹ để tìm kiếm các giải pháp thỏa hiệp, thay vì đối đầu pháp lý như đã từng xảy ra.
Mặc dù có nhiều lựa chọn khả thi, ByteDance sẽ phải đối mặt với áp lực lớn từ cả chính phủ Mỹ và dư luận. Việc cân bằng giữa quyền kiểm soát ứng dụng và sự nhượng bộ với Mỹ sẽ là bài toán khó, đòi hỏi chiến lược khéo léo để tránh lệnh cấm nhưng vẫn giữ được lợi ích của công ty.
Vì sao Tổng thống Trump thay đổi quan điểm về TikTok?
Từ lập trường cứng rắn đến sự ủng hộ bất ngờ
Trước đây, Tổng thống Donald Trump từng là một trong những người chỉ trích mạnh mẽ TikTok. Vào năm 2020, ông đã ký một sắc lệnh yêu cầu ByteDance bán lại TikTok tại Mỹ hoặc đối mặt với lệnh cấm. Tuy nhiên, quan điểm của ông Trump về TikTok đã thay đổi hoàn toàn trong giai đoạn gần đây.
Nguyên nhân thay đổi
- TikTok như một công cụ truyền thông:
- Trong chiến dịch tranh cử năm 2024, ông Trump đã sử dụng TikTok để tiếp cận nhóm cử tri trẻ tuổi. Các bài đăng của ông trên TikTok nhận được hàng tỷ lượt xem, biến nền tảng này trở thành một phần không thể thiếu trong chiến dịch truyền thông của ông.
- Quan hệ tốt đẹp với CEO TikTok tại Mỹ:
- Ông Trump được cho là có mối quan hệ tích cực với Châu Thụ Tư, CEO của TikTok tại Mỹ. Những lời khen ngợi từ phía CEO này đã tạo ấn tượng tốt và góp phần thay đổi cách nhìn của ông Trump về TikTok.
- Tầm quan trọng của TikTok với người dùng Mỹ:
- Với hơn 170 triệu người dùng tại Mỹ, TikTok không chỉ là một ứng dụng mạng xã hội mà còn là kênh giao tiếp, giải trí quan trọng. Việc cấm TikTok có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự ủng hộ dành cho ông Trump.
Sự thay đổi thái độ của Tổng thống Trump không chỉ phản ánh sức mạnh của TikTok trong việc kết nối với người dùng mà còn cho thấy sự linh hoạt trong chiến lược chính trị của ông. Đây cũng là cơ hội để TikTok tìm kiếm sự hợp tác chặt chẽ hơn với chính quyền Mỹ nhằm tránh nguy cơ bị cấm trong tương lai.
Hãy theo dõi những diễn biến tiếp theo để hiểu rõ hơn về tương lai của TikTok và cách nền tảng này có thể thay đổi để tồn tại trong một môi trường đầy biến động!
